Salungano! Salungano! (Muthu u mu Shavhe)

Linwe duvha thavhani dza Magoni ho vha ho dzula nguluvhedaka na phele zwi tshi khou somolana zwa hanwani. Zwo amba tshifhinga tshilapfu zwa fhedza zwi tshi khou amba nga zwivhanda zwi ofhisaho. Nguluvhedaka ya vhudza phele uri yone kha zwothe zwi tshilaho shangoni tshipuka tshine ya tshi shavhesa ndi muthu. Phele ya fa nga zwiseo i tshi fhedza ya vhudza nguluvhedaka uri i goswi la mafhelelo. “U goswi nga maanda iwe nguluvhedaka. U nga shavha muthu wa muthu? Muthu a sina mano a u luma na nala dza u veta? Ndi mini tshine wa tshi shavha kha muthu? Iwe khezwo una mano a fhiraho na mananga. Zwino u shavha muthu?”, ndi phele yo fhela nga maseo.

Nguluvhedaka ya fhindula ya vhudza phele uri muthu u a shavhisa. “Ndi ngoho muthu hana mano a u luma na manala a u veta. Fhedzi muthu u khombo,” ndi nguluvhedaka i tshi findula phele. “Iwe u dina ngauri u tou vha goswi li sina vhukono. Mu dise muthu hafha kha nne phele ndi do u sumbedza uri muthu a si tshithu”, ndi phele i tshi dihudza.

Nguluvhedaka na phele zwo fhedza zwo tendelana uri u khaula tshele ndi khwine zwi tshi ya fhethu hune vhathu vha fhira hone uri phele i sumbedze vhuhali hayo kana i gudiswe vhutshilo. Dzo fhedza dzo ya mafhandeni a ndila ya Magoni na Songozwi. Dza swika hanengei dza dzula dzo lindela.

Nga murahu ha tshifhinga ha bvelela kutukana kwa minwaha ya fumi. Phele i tshi ri i ku gavhe, nguluvhedaka ya i kaidza. “Hoyu ha athu u vha muthu. U kha di do vha muthu. Kha ri lindele, muthu u do da”, ndi nguluvhedaka tshi vhudza phele.
Nga murahu ha bvelela mukalaha o gogodela mugo. Phele i tshi ri i mu gavhe, nguluvhedaka ya dovha ya i kaidza. “Hoyu ha tsha vha muthu. O vha e muthu kaleni hawe. Iwe lindela nga vhulenda muthu u do da”, ndi nguluvhedaka i tshi vhudza phele.

Nga murahu, nahone phele i tshi vho vhudza nguluvhedaka uri zwi tou vha khagala uri nguluvhedaka i khou shavha u tanganedza uri phele i nga pwashekanya muthu, ha bvelela mudzimba a tshi bva thungo dza Mudzivhadi. Nguluvhedaka ya mu vhona ya vhudza phele ya ri: “Phele, muthu khoyo. Shumana nae. Nne ndi hone ndo ya. U do nngwana fhala he ra vha ro dzula hone”. Nguluvhedaka yo fhedza u amba izwo ya tuwa makhokha.

Phele ya ima phanda ha muzwimi. Ya ri i mu vhone, muzwimi a bvisa vhura na musevhe a i pfula thoho. Phele ya pfa vhutungu he ya vha i saathu u vhuya ya vhupfa. Fhedzi ya dikhwathisa. Ya ri i dovhe i mu vhone, muzwimi a tomola mbado kha khundu a i rema tshikondo ya nzwuruma malofha. Phele ya disola ye zwe nde ndi ite, fhedzi nga hone u dikukumusa ya sa tode u tenda mulandu. Ya dovha ye i mu gavhe, muzwimi a bvisa tshigidi a tshi fhanza. Gulu ya dzhena kha khana ya phele, ya pfa u nga na zwino ho vhaswa mulilo khanani yayo. U dikukumusa ha fhela, phele ya dzhena daka nga thoho yo livha Magoni.

Phele yo shavha i sa sedzi na murahu. Ya gidima lwe ya fhira fhala fhethu he ya tendelana na nguluvhedaka uri i do i wana hone. Nguluvhedaka i tshi vhona phele i tshi fhira yo tanula zwirethe, ya huwelela: “Mulandi ndi mini ha zwino phele u tshi vho fhira sa funguvhu le la ri thilaiwi?” Phele ya ima yo shisha mabiko i sa koni na u fema.

Nguluvhedaka ya vhudzisa uri phele yo gudisa muthu vhutshilo naa. Phele ya fhindula ya ri: “Khonani yanga nguluvhedaka, muthu u mu shavhe. Ndo swika nda ima phanda hawe nda ri ndi mu gavhe, a ntsumba nga mupfa we nda mangala wo dzula kha thoho yanga. Nda diita munna nda kondelela, nda ri ndi lingedze hafhu, a tomola rambo kha khundu dzawe, a nthema nga ilo rambo kha tshikondo nda nzwuruma malofha. Nda kondelela ndo divhudza uri ndi nga si kundwe nga muthu, a bvisa thanda kha tshirumbi tshawe a ntsumba ngayo. Khonani yanga, heyo i nga vha i thanda ya vhaloi. O ri u ntsumba ngayo ha bva mulilo we wa da wa dzhena hafha kha khana yanga. Nda pfa khana i tshi fhisa u fhira na tshikuni tshi dugaho mulilo, nda tanula zwirethe. Khonani, muthu ha na manala a u veta, na mano a u luma. Fhedzi muthu u khombo. Muthu u mu shavhe.”